Het gaat goed met de wereld. Ik durf het bijna niet te zeggen. Want hoewel we iedere dag worden overspoeld met slecht nieuws via alle nieuwsberichten en via sociale media, laten de objectieve cijfers zien dat het nog nooit zo goed is gegaan met de menselijke samenleving.

Leefde in 1820 nog 84 procent van de wereldbevolking van minder dan 1,25 dollar per dag, in 1981 was het al 43 procent en nu is het nog maar 18 procent. Volgens de Wereldbank kan de extreme armoede voor 2050 bijna volledig zijn uitgeroeid. 

 Onderwijs is misschien wel de grootste motor van vooruitgang, en dat begint bij leren lezen. Het aantal mensen dat geletterd is steeg van 64 procent in 1970 naar 86 procent nu. 

 Vijftig jaar geleden stierven 180 van de 1000 kinderen voor hun vijfde levensjaar. Nu is dat 50 op de 1000. Overigens remt een lagere kindersterfte de bevolkingsgroei. Pas als ouders er zeker van kunnen zijn dat hun kinderen overleven, beperken zij hun voortplanting. 

Stevin Pinker (Harvard University) schreef in 2011 de dikke pil Ons Betere Ik, waarin hij liet zien dat we in de loop van de eeuwen steeds vredelievender zijn geworden. We hebben vaak geen idee hoe gewelddadig het leven vroeger was – hoe geweld tot het dagelijks leven behoorde.

Het aantal doden ten gevolge van terroristische aanslagen is historisch laag. Dat gaat tegen ons gevoel in want we zijn met zijn allen in een alarm-modus, maar de cijfers zijn helder. Zie ook de cijfers van datagraver en van Global Terrorism Database. Tussen 1970 en 1990 waren er in Europa gemiddeld 200 doden per jaar te betreuren afgezien van enkele jaren met uitschieters tot 400 doden in een jaar (Lockerbie in 1988, RAF/ IRA in 1979 en 1980) In 2004 waren er 200 doden ten gevolge van islamitisch terrorisme, in 2015 waren er 150 doden en in 2016 120 doden.

Het aantal landen dat volgens de invloedrijke denktank Freedom House ‘vrij’ is, steeg van 40 in 1976 naar 90 in 2015. ‘Vrij’ wil zeggen: een democratie met meerdere partijen, algemeen kiesrecht, vrijheid van meningsuiting, godsdienst en vereniging. (Rutger Bregman “De Correspondent”)

Toch ervaren we deze feitelijkheid meestal niet zo. Wat we vaak ervaren zijn onze zorgen en angst. We beleven de huidige tijd vaak juist alsof er meer gevaren dan ooit zijn, alsof het slechter dan ooit gaat. Dat is niet zo. Hoewel er natuurlijk zeker wel reële problemen zijn. Maar we zijn geobsedeerd door het negatieve nieuws. We zijn gevangen en opgesloten in de problemen. En meestal hebben we dat niet eens in de gaten. Meestal denken we dat we worstelen met de inhoud (content): de problemen, die we ervaren, en allerlei gedachtes en onze zorgen. En we komen er niet uit, gevangen in een voortdurend bezig zijn met “het probleem”, het probleem over en over scannend, op zoek naar een oplossing. Die we niet zien. En geobsedeerd door de problemen proberen we het uit alle macht onder controle te krijgen. We stapelen controle op controle en we verkrampen erin, naar nog meer controle-regels. En dat geldt zowel in onze individuele levens als voor onze samenleving als geheel. Totdat we het benauwd krijgen in in onze eigen controle-kramp.
In werkelijkheid is wat ons gevangen houdt niet de inhoud (content), maar de vorm van aandacht waarbinnen we naar de inhoud/content kijken, de context: een vernauwd gewaarzijn.  We zijn het grotere perspectief daarmee uit het oog verloren en zijn verkrampt.

Het is nodig dat we onze aandacht ontspannen en dat we de werkelijkheid vanuit een ruimer gewaarzijn ervaren. Alleen dan zien we de dingen in een juist perspectief en reageren we vanuit wijsheid in plaats vanuit angst en obsessie. Mindfulness, meditatie, Open Focus… het zijn een aantal van de manieren om vanuit een ruimer gewaarzijn te leren leven. We hebben dat nodig. Het is nodig dat we een samenleving ontwikkelen waarin we vanuit een open en ruim bewustzijn leven. Op de juiste wijze beoefende meditatie is geen navelstaarderij en het is zeker niet zweverig. Het draagt bij aan een gezonde menselijke samenleving.

En ik hoor graag wat jij hier over denkt.